چه چیزی باعث درد عضلات می‌شود؟

بعضي اوقات شما بعد از ورزش، احساس درد عضلاني مي كنيد. اگر شما چند روز پشت سر هم مسافتي را با سرعت يكنواخت و آهسته اي بدويد، هرگز سريع تر نخواهيد دويد يا قوي تر نخواهيد شد.
اگر هنگام برداشتن وزنه از زمين، احساس سوزش عضلاني كنيد، آن را به زمين مي گذاريد، در نتيجه روز بعد احساس درد نخواهيد كرد ولي قوي تر هم نخواهيد شد.
هر نوع پيشرفتي در قوي كردن ماهيچه ها توسط فشار آوردن به آنها( ورزش شديد) و جبران مجدد آن( استراحت) حاصل مي شود.

روزي كه شما به بيرون از خانه مي رويد و به شدت ورزش مي كنيد، باعث مي شويد ماهيچه هايتان در طي ورزش احساس سوزش كنند. اين سوزش نشان مي دهد، عضلات شما در حال تخريب شدن هستند. روز بعد، احساس درد عضلاني مي كنيد، چرا كه ماهيچه ها تخريب شده اند و نياز به بهبود مجدد دارند. دانشمندان اين فرآيند را DOMS يعني "درد عضلاني تاخير يافته" مي نامند.

حداقل 8 ساعت وقت لازم است تا اين درد را احساس كنيد. بعد از اتمام ورزش احساس مي كنيد قوي شده ايد، ولي روز بعد، صبح كه از خواب بلند مي شويد، عضلاتي كه ورزش كرده بودند، احساس درد مي كنند.

قبلاً گفته مي شد افزايش مقدار اسيد لاكتيك در ماهيچه باعث اين درد مي شود، ولي هم اكنون معلوم شده است، اينگونه نيست. بلكه تخريب فيبرهاي ( تارهاي) عضلاني باعث ايجاد اين درد مي شوند.

نمونه برداري آزمايشگاهي از ماهيچه در روز بعد از ورزش شديد، نشان داد خونريزي و قطع اتصال فيلامان هاي ماهيچه( كه باعث نگهداري فيبرهاي عضلاني مي شود) دراثر سائيده شدن آنها بر روي هم در طي انقباض عضلاني، باعث ايجاد اين درد مي شود.

دانشمندان با اندازه گيري مقدار آنزيم ماهيچه اي بنام CPK ( كراتين فسفوكيناز) در خون، ميزان تخريب عضلاني را تخمين مي زنند. CPK در حالت عادي در ماهيچه وجود دارد ولي هنگام تخريب عضلات وارد جريان خون مي شود. ورزشكاراني كه بيشترين افزايش CPK خون را بعد از ورزش دارا باشند، بيشتر احساس درد عضلاني خواهند داشت. بر اين اساس، محققين نشان داده اند افرادي كه علي رغم احساس درد در هنگام ورزش، به عمل خود ادامه مي دهند، در روز بعد بيشتر از ساير افراد احساس درد خواهند داشت.

بسياري از افراد فكر مي كنند اگر بعد از ورزش سخت و شديد، سرعت و شدت آن را كاهش داده و خنك شوند، اين درد را نخواهند داشت. ولي اينطور نيست. خنك شدن باعث برداشت سريع اسيدلاكتيك از عضلات مي شود، ولي همانگونه كه گفته شد مقدار اسيد لاكتيك نقشي در ايجاد اين درد ندارد.

همچنين كشيدن عضلات بعد از ورزش و انبساط آنها، درجلوگيري از اين درد نقشي ندارد زيرا اين درد در اثر انقباض فيبرهاي عضلاني نيست، ولي اگر اينطور بود انبساط عضلات در كاهش درد نقش خواهد داشت.

درد عضلاني بعد از ورزش شديد بايستي به صورت يك راهنما براي انجام تمرينات ورزشي در نظر گرفهت شود.
اگر هنگام ورزش شديد در يك روز در ماهيچه هايتان احساس سوزش كرديد، ديگر ورزش را ادامه ندهيد تا آنها كاملاً آسيب نبينند و مجدداً بعد از مدتي با سرعت و شدت كمتري آن را شروع كنيد تا احساس سوزش كنيد. اين عمل را به همين ترتيب انجام دهيد تا احساس كنيد عضلاتتان سفت شده اند، سپس ورزش را براي آن روز تمام كنيد. روز بعد بسته به اينكه عضلات شما چقدر درد مي كنند، مي توانيد با سرعت آهسته، ورزش را ادامه دهيد تا اينكه اصلاً ورزش نكنيد. ولي هرگز روز بعد آنقدر ورزش نكنيد تا دوباره احساس سوزش عضلاني كنيد، بلكه بايستي چند روزي به آرامي ادامه دهيد تا اين احساس درد در شما كاملاً از بين برود.

بيشتر ورزشكاران يك روز ورزش شديد مي كنند و بعد از آن تا هفت روز به آهستگي و خيلي ملايم به ورزش خود ادامه مي دهند و مجدداً بعد از هفت روز، يك روز به سختي ورزش مي كنند.

براي راهنمايي شما، چند نمونه از فعاليت ورزشكاران حرفه اي را بيان مي كنيم:
- دوندگان جهاني دوي ماروتن ، فقط 2 بار در هفته با شدت و سرعت زياد مي دوند.
- قهرمانان وزنه بردار در مدت 2 هفته، فقط يك مرتبه وزنه هاي خيلي سنگين را بلند مي كنند.
- ورزشكاران حرفه اي پرش ارتفاع، يك بار در هفته تا ارتفاع خيلي بالا مي پرند.
- پرتاب كننده هاي وزنه، فقط يك بار در هفته، تا مسافت هاي طولاني وزنه پرتاب مي كنند.

در كل بايستي گفت تمرينات ورزشي بايستي بصورت چرخشي، يك روز با شدت و بعد از آن مدتي استراحت براي بهبود همراه باشد.