آشنایی با مسمومیت های غذایی و نحوه پیشگیری از آن ها شایع ترین مسمومیت غذایی ناشی از خوردن گوشت است

۱۳۸۸/۰۷/۳۰ | برچسب‌ها: | 0نظرات

گاهی اوقات ممکن است غذاهای معمولی توسط باکتری ها (میکروب ها) آلوده شوند. این میکروب ها با چشم غیرمسلح دیده نمی شوند و تحت شرایط ویژه می توانند سبب مسمومیت غذایی شوند. غذاهای مسموم کننده ممکن است بو یا مزه ناخوشایندی نداشته باشند. با وجودی که اکثر مسمومیت های غذایی معمولاً ظرف ۲۴ ساعت برطرف می شوند، اما بعضی از آن ها می توانند کشنده باشند. مسمومیت غذایی می تواند همچنین در اثر آلودگی غذا با مواد افزودنی، فلزات سنگین (سرب، آرسنیک، جیوه و کادمیوم)، باقیمانده سموم دفع آفات نباتی و سایر مواد سمی که در مراحل تولید، نگهداری و فرآوری غذا تولید می شوند (مانند نیتروزامین و آفلاتوکسین) ایجاد شود.

    علایم و نشانه های مسمومیت غذایی
    باکتری های مختلفی می توانند مسمومیت غذایی ایجاد کنند و اکثر نشانه های ایجاد شده در اثر مسمومیت غذایی مشابه عفونت های ویروسی دستگاه گوارش هستند. بنابراین شناسایی ویروس های ایجادکننده مسمومیت های غذایی، بدون کشت مدفوع غیر ممکن است.
    متداول ترین باکتری هایی که مسمومیت غذایی ایجاد می کنند، عبارتند از: سالمونلا، کلستریدیوم بوتولینوم، کلستریدیوم پرفرنژنس، استافیلوکوک طلائی و ای کولای( E.Coli )، شیگلا، یرسینیا و باسیلوس سرئوس.
    مسمومیت های غذایی ناشی از سالمونلا
    سالمنولوزیس عفونتی است که به وسیله باکتری سالمونلا ایجاد می شود. برخی از مواد غذایی که این نوع مسمومیت در اثر مصرف آن ها دیده شده است، عبارتند از: گوشت، مرغ، تخم مرغ، ماهی دودی و شیرخشک. احتمال آلودگی غذاهای با محتوای پروتیینی بالا (مانند شیر، صدف خوراکی) با گونه خاصی از این باکتری به نام سالمونلا تیفی(عامل تب تیفوئید) وجود دارد. همچنین پس از مصرف غذاهای پخته ای که قبل از مصرف مجدد خوب گرم نشده اند یا سرد مصرف شده اند، ممکن است این نوع مسمومیت بروز کند. علایم و نشانه های این مسمومیت با تاخیر ظاهر می شود. یعنی ممکن است ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از مصرف غذای آلوده، علایم در فرد مسموم بروز کند. علایم و نشانه های این مسمومیت ها شامل سردرد، تب، خستگی، تهوع، استفراغ، اسهال آبکی شدید، کم شدن آب بدن، ضعف و درد شکم هستند.
    مسمومیت های غذایی ناشی از کلستریدیوم بوتولینوم
    بوتولیسم نوعی مسمومیت غذایی است که توسط سم ( toxin ) تولید شده توسط کلستریدیوم بوتولینوم که یک باکتری بی هوازی است ایجاد می شود و از نوع مسمومیت های غذایی شدید و کشنده است. این میکروب ممکن است در فرآورده های غذایی و غذاهای خانگی که به صورت ناصحیح تهیه شده اند و یا در شرایط غیر بهداشتی و نامناسب نگهداری شده اند، ایجاد شود. برخی از مواد غذایی که این نوع مسمومیت در اثر مصرف آن ها دیده شده است، عبارتند از: سوسیس، کالباس، کنسرو ماهی، کنسرو ذرت، کنسرو لوبیا ،کشک خانگی و عسل خام خالص (بوتولیسم نوزادان) به همین علت به نوزادان زیر یک سال نباید عسل داده شود.
    گرچه این نوع مسمومیت نادر است ولی اغلب کشنده است. علایم و نشانه های این مسمومیت با تاخیر ظاهر می شود. یعنی ممکن است ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از مصرف غذای آلوده، علایم در فرد مسموم بروز کند. علایم و نشانه های بوتولیسم شامل تاری دید، دوبینی، افتادگی پلک فوقانی، عدم توانایی حرکتی، اختلال تکلم، لکنت زبان، سختی بلع و خشکی و درد گلو هستند. سایر علایم می تواند به صورت خشکی دهان، یبوست، بند آمدن ادرار (احتباس ادراری) بروز کند. بیمار معمولا ً هوشیار و بدون تب است. مهم ترین اقدام درمانی در این مسمومیت تجویز سریع ضد سم ( Anti toxin ) در مرکز درمانی است. در صورت عدم درمان ممکن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسی فوت کند.
    مسمومیت های غذایی ناشی از استافیلوکوک طلایی
    این نوع مسمومیت غذایی به اندازه سالمونلوزیس شایع است. علت مسمومیت ، سم روده ای تولید شده توسط انواع خاصی از استافیلوکوک طلائی است. مصرف شیر و سایر خوراکی های آلوده مهم ترین علت بیماری است. علت آلودگی غذا می تواند تماس ترشحات بینی ،گلو و دست افراد آلوده به میکروب باشد. به همین علت افرادی که در تهیه و تولید مواد غذایی فعالیت می کنند باید کارت بهداشتی سلامت داشته باشند. چراکه غذا بعد از پختن، در حین برش یا خرد کردن می تواند آلوده شود. فرآورده های گوشت و مرغ، سس ها، آبگوشت ، شیرینی های خامه ای یا کرم دار، سالاد ماهی، شیر، پنیر (غذاهای با محتوای پروتیینی بالا) از جمله مثال های مربوط به مسمومیت غذایی با استافیلوکوک است.
    علایم و نشانه های مسمومیت عبارتند از: استفراغ ناگهانی، دردهای شکمی و اسهال. در موارد حاد ممکن است خون و بلغم در مدفوع ظاهر شود. در این نوع مسمومیت بر خلاف نوع سالمونلایی تب نادر بوده و مرگ کم تر روی می دهد.
    مسمومیت های غذایی ناشی از باسیلوس سرئوس
    سم تولید شده از میکروب باسیلوس سرئوس عامل ایجاد مسمومیت های غذایی با علایم اسهال، تهوع و استفراغ است. تماس غذا با خاک و غبار آلوده به میکروب می تواند سبب بروز این نوع مسمومیت شود. این نوع مسمومیت ها در اثر آلودگی غذاهایی مانند انواع برنج، خردل، خوراک گوشتی، خوراک سبزیجات، سوپ و سس ایجاد می شود.
    اقدامات لازم در هنگام بروز مسمومیت غذایی
    مسمومیت های غذایی در صورت مصرف غذای آلوده دارای سه علامت است:
    ۱- سابقه خوردن غذای مشترک
    ۲- ابتلای همزمان تعداد زیادی از افراد
    ۳- تشابه نشانه های بالینی در اغلب بیماران
    در چنین مواردی باید با مرکز کنترل مسمومیت و یا پزشک تماس گرفته شود تا اطلاعات بیش تری در ارتباط با مسمومیت و زمان مراجعه به پزشک در اختیار شما قرار دهند. نکته ای که بسیار مهم است از دست دادن آب بدن و کاهش مایعات بدن در اثر تهوع واستفراغ است. بچه ها خیلی آسان آب بدنشان را از دست می دهند. اگر به مورد مسمومیت غذایی مظنون بودید، نوشیدن مقدار فراوان مایعات به ویژه آب بسیار مهم است. برای توقف استفراغ یا اسهال اکیداً دارویی خودسرانه خورده نشود مگر آن که توصیه پزشک باشد. چون درمان این علائم می تواند زمان آن ها را طولانی تر کند. در صورت وجود خون در مدفوع یا استفراغ، تب بالا ۵۵/۳۸ درجه سانتی گراد)، از دست دادن مایعات بدن و یا در مواردی که علایم بیش از یک روز طول بکشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کرد. والدین کودکان با علایم تب بالا و استفراغ باید با پزشک معالجشان تماس بگیرند. شدت نشانه با توجه به سن و وضعیت سلامتی بدن متفاوت است. این علایم در سالمندان و نوزادان می تواند خطرناک تر باشد.
    نکات طلایی پیشگیری از مسمومیت
    – پرستار کودکتان را از میزان داروی مصرفی کودک مطلع کنید تا دوز تکراری به وی ندهد.
    – کیف دستی، ساک خرید و کیسه های نایلونی را دور از دسترس کودکان قرار دهید. ممکن است داخل آن ها وسایلی باشد که توسط کودک بلعیده شود و یا کودک ضمن بازی آن ها را روی سر خود کشیده و سبب خفگی وی شود.
    – گل ها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس کودکان قرار دهید و هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آن ها باشید تا توسط گل ها و گیاهان سمی، مسموم نشوند. نام گیاهان خانگی را به خاطر بسپارید و آن را روی برچسبی کنار آن ها بنویسید. بسیاری از گیاهان و گل های آپارتمانی سمی هستند و تماس پوست با آن ها و یا به دهان بردن آن ها منجر به مسمومیت کودکان می شود. ظروف خالی مواد شوینده و پاک کننده ممکن است حاوی مقادیر کمی از مواد شیمیایی باشند. قبل از دور انداختن ظروف، آن ها را با آب کافی شستشو دهید.
    اصول ایمن سازی خانه از نظر بروز مسمومیت
    – محصولات مضر را در کمدهای دارای قفل و دور از دید و دسترس کودکان قرار دهید.
    – در کمدهایی را که در آن مواد شیمیایی خطرناک نگه می دارید با قفل یا طناب محکم کنید.
    – در هنگام بروز مسایل و مشکلات خانوادگی، بیش تر مراقب کودکان باشید. در این شرایط کودکان آسیب پذیرترند.
    – همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی خیلی سریع در آن را ببندید، ولی بدانید هیچ ظرف دربسته ای از دسترسی کودکان در امان نیست.
    – هیچگاه الکل را در دسترس کودکان قرار ندهید.
    – در صورتی که کودک شما ماده ای غیر خوراکی را بلعید، با مرکز اورژانس و یا مرکز کنترل مسمومیت ها تماس بگیرید.
    – شماره تلفن های زیر را در دسترس و یا در کنار تلفن نصب کنید:
    – شماره تلفن پزشک کودک:
    – شماره تلفن مرکز کنترل مسمومیت: ۶۶۴۱۹۳۰۶
    – شماره تلفن اورژانس: ۱۱۵
    – محصولات شیمیایی و شوینده، نفت و بنزین را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید. هیچگاه این فرآورده ها را در ظرف مواد خوراکی (مانند بطری نوشابه) نگهداری نکنید. این عمل سبب خورده شدن اشتباهی این مواد توسط کودکان می شود. قبل از استفاده از هر فرآورده ای، برچسب روی آن را به دقت بخوانید و براساس مندرجات روی آن عمل کنید.
    – به کودکان بیاموزید هیچ چیزی ننوشند و یا نخورند مگر این که با اجازه بزرگسالان باشد.
    – داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.
    – به طور مرتب کمد مربوط به نگهداری داروهای خود را کنترل کنید و داروهای قدیمی را از طریق ریختن در فاضلاب معدوم کنید.

0 نظرات:

ارسال یک نظر

مطالب قبلي