همه چیز در مورد ازدواج اینترنتی

 چند سالی است كه كارشناسان این شیوه ازدواج را اینترنتی می‌خوانند و به گواهی آمارهای مركز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه وابسته به وزارت علوم كه بتازگی از سوی معاون پژوهشی این مركز اعلام شده است: از هر 100 ازدواج در ایران دو مورد به صورت اینترنتی رخ می‌دهد. كارشناسان براساس همین آمارها پیش‌بینی می‌كنند كه تعداد آشنایی‌ها و ازدواج‌های مبتنی بر امواج اینترنت در سال‌های آینده رشد چشمگیری خواهد داشت.

شهلا كاظمی‌پور، معاون پژوهشی مركز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه در این باره می‌گوید: میزان طلاق در كشور در حال افزایش است كه یكی از دلایل آن شیوه همسرگزینی است كه از خانواده، همسایه و همكاران به سمت آشنایی‌های خیابانی، لحظه‌ای و اینترنتی سوق پیدا كرده است.

شكست یا موفقیت

بسیاری از افرادی كه می‌كوشند از طریق اینترنت مقدمه ازدواجشان را فراهم كنند و از صفحه مانیتور در جستجوی همسر دلخواه هستند در صورت شكست، تمایلی ندارند شیوه آشنایی و ازدواج خود را بازگو كنند. این امر باعث پنهان ماندن تبعات منفی و مثبت ازدواج اینترنتی شده و آنچه در ازدواج‌های اینترنتی در بیشتر مواقع تقبیح می‌شود، حاصل نظر كارشناسان است. سمیه و عطا، سال قبل از‌طریق اینترنت با هم آشنا شدند، هر چند از زوایای مختلف زندگی‌اشان نمی‌گویند، اما معتقدند آشنایی پسر و دختر از راه اینترنت ربطی به موفقیت و شكست آنها در زندگی مشترك ندارد، به شرط این كه پس از آشنایی اولیه درباره همسر آینده تحقیق كنند و والدین آنان از این ارتباط مطلع باشند.

ج. خوانساری، خانم 31 ساله‌ای است كه 2‌سال پیش ازدواج كرده و صاحب فرزند است، اما به شرطی كه نامش قید نشود، می‌گوید كه پیش از ازدواج از طریق اینترنت با پسران زیادی آشنا شده و ادامه می‌دهد: بعد از این كه چت می‌كردیم، در یك كافی‌شاپ قرار می‌گذاشتیم، به جرات می‌توانم بگویم بیش از 90 درصد پسران وقتی می‌آمدند، چیزی نبودند كه در چت‌روم گفته بودند.

او توضیح می‌دهد: مثلا یكی صدای خوبی داشت، خودش را مهندس معرفی می‌كرد و فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف و صاحب یك شركت ساختمانی و ...، اما پس از چند جلسه آشنایی معلوم می‌شد كه یك دیپلمه بیكار است.

آمارهای چاپ شده در نشریات طی چند ماه اخیر نشان می‌دهد كه نزدیك به 10 درصد كاربران اینترنتی با جنس مخالف چت می‌كنند و البته بسیاری از این چت‌ها به ازدواج ختم نمی‌شود. با این حال اداره كل مطالعات اجتماعی ناجا طی یك بررسی اعلام كرده كه نزدیك به 70 درصد چت‌روم‌ها در اختیار جوانان ایرانی قرار دارد. این آمار حتی بیش از كشورهای پیشرفته است. حتی به طور غیررسمی گفته می‌شود كه 80 درصد دانشجویان در معرض خطر اعتیاد به اینترنت هستند. این امر نشان می‌دهد كه فضای ارتباطات میان فردی در جامعه در حال تغییر است و یكی از پیامدهای این تغییر، در نحوه آشنایی دختران و پسران برای ازدواج منعكس‌می‌شود.

فرصت یا تهدید

زهرا مصطفایی، مشاور خانواده مخالف سیاه‌نمایی ازدواج اینترنتی است و بر روشن‌سازی و آگاه كردن جوانان نسبت به مضرات این نوع ازدواج تاكید دارد. او می‌گوید: «زمانی اگر پسر و دختری از طریق تلفن با هم صحبت می‌كردند و آشنا می‌شدند و بعد ازدواج می‌كردند، بسیار قبیح تصور می‌شد، اما با افزایش آگاهی این مشكل كم شده است. حالا هم اینترنت یك ابزار ارتباطی است كه هم فرصت دارد و هم تهدید. مهم این است كه تهدیدها را به فرصت تبدیل كنیم.»وی به جوانان توصیه می‌كند: «اگر با كسی چت می‌كنید، سعی كنید صادق باشید، اما برای ازدواج با فرد آن سوی مانیتور دل نبندید و اساس زندگی را بر این آشنایی اولیه قرار‌ندهید.»

این مشاور خانواده دوستی خانواده با جوان‌ترها را قدم اول برای كاهش آسیب اینترنت و آشنایی‌های آن می‌داند و اضافه می‌كند: با توجه به افزایش سن ازدواج و دشواری انتخاب همسر ایده‌آل، به نظر من ایرادی ندارد 2 نفر از طریق چت با هم آشنا شوند، به شرطی كه در ملاقات‌های بعدی و آشنایی از طریق خانواده‌ها این آشنایی اولیه تكمیل شود.

به اینترنت اعتماد نكنیم

امیرهوشنگ احمدی‌زاده تورزنی، روان‌شناس نیز چت‌روم را محل مناسبی برای همسریابی نمی‌داند و به فارس می‌گوید: زوجین باید 70 تا 80 درصد در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی شباهت داشته باشند و روابط بین جوانان از طریق چت حاصل احساسات هیجانی و وابستگی بدون آگاهی و حضور والدین است كه می‌تواند مشكل‌ساز باشد.اما این كه چقدر آشنایی و ازدواج از طریق اینترنت منجر به شكست می‌شود، نكته‌ای است كه مورد سوال خیلی از جوان‌ترهاست. حسین صحرایی، مدرس حوزه و دانشگاه علت بروز برخی شكست‌ها در این گونه آشنایی‌ها را ناشی از نبود فرهنگسازی یا فضای فرهنگی مناسب می‌داند و می‌گوید: «من 3 قدم را برای فرهنگسازی مناسب پیشنهاد می‌كنم؛ اول این كه دانش آن را ترویج كنیم، وقتی دانش استفاده از اینترنت به مردم منتقل شود، منجر به ایجاد بینش جدیدی خواهد شد، بنابراین قدم دوم تثبیت بینش در میان مردم است، با این بینش مردم در قدم سوم قدر ارزش‌ها را بهتر می‌دانند و به پاسداری از ارزش‌ها می‌پردازند.» صحرایی با تاكید بر این سه قدم معتقد است كه آشنایی‌های اینترنتی كاملا مجازی است و افراد آن‌طور كه هستند، خود را معرفی نمی‌كنند.

این مدرس حوزه و دانشگاه دلیل اصلی این بی‌اعتمادی را طبیعی می‌خواند و می‌گوید: «علت اصلی ورود ما از جامعه بسته به جامعه باز است كه برای این ورود ما باید قواعد بازی را یاد بگیریم. در این راه، آموزش و پرورش مسوول اصلی است، همچنین حوزه‌های علمیه موظفند نسبت به آسیب‌های این ورود حساس باشند.»

به نظر می‌رسد، با توجه به پیچیده شدن روابط اجتماعی و ورود ابزارهای ارتباطی جدید، آشنایی و ازدواج از طریق اینترنت ‌و اكتفا به اطلا‌عات محدود رد و بدل شده نمی تواند زندگی پایدار ، امن و مطمئنی را پایه ریزی كند. شاهد بارز این وضعیت، افزایش روند طلا‌ق در جامعه همراه با گرایش برخی افراد به سوی آشنایی با یكدیگر از طریق اینترنت و به عبارت دیگر، ازدواج های اینترنتی است . این گونه ازدواج ها به دلیل مبتنی نبودن برپایه های فرهنگی و ارزشی جامعه و آشنا نبودن افراد با یكدیگر و ارزش های خانوادگی طرف مقابل به سرعت فرو می پاشد اما با وجود آن چنین افرادی كمتر حاضر می شوند هنگام بیان علت طلا‌ق خود به این موضوع اشاره كنند.