جزئیات ۳ سناریوی افزایش قیمت گاز

به گزارش  مهر، جزئیات سه سناریوی پیشنهادی وزارت نفت برای افزایش قیمت گاز در راستای اجرای هدفمندی‌ یارانه‌ها در کشور اعلام شد.
براساس قانون هدفمندی یارانه ها باید قیمت گاز طبیعی و سایر محصولات گازی در یک دوره پنج ساله آزاد شده و در نهایت بهای این حامل انرژی حداقل به ۷۵ درصد متوسط قیمت گاز صادراتی پس از کسر هزینه های انتقال، مالیات و عوارض افزایش یابد.
این در حالی است که با اجرای طرح افزایش جرایم مشترکان پر مصرف گاز طبیعی از ۱۵ مرداد ماه سالجاری، فاز اول هدفمند سازی یارانه های گاز در کشور آغاز شده است.
با ثابت ماندن جرایم دهک‌های اول تا هفتم مصرف کننده گاز در بخش خانگی و تجاری و با اجرای این طرح جرایم دهک هشتم تا ۲ برابر، دهک نهم تا ۲٫۲۵ برابر و دهک دهم تا دو و نیم برابر افزایش یافته است.
اما اخیرا پیشنهاد جدیدی برای افزایش قیمت گاز طبیعی و سی.ان.جی در کارگروه طرح تحول اقتصادی دولت مطرح شده است که پیش بینی می‌شود یکی از سه سناریوهای پیشنهادی برای اجرا تصویب و ابلاغ شود.
در حال حاضر ۱۱ تعرفه برای سه دسته از مشترکان اصلی شامل خانگی، عمومی و صنعتی در سطح شرکت ملی گاز ایران وجود دارد که در سالجاری تعرفه تمامی مشترکان گاز کشور به استثنای مراکز دولتی ثابت باقی مانده است.
هم اکنون بر اساس سه سناریوی ارائه شده به کارگروه طرح تحول اقتصادی دولت، نحوه افزایش قیمت گاز تمامی مشترکان خانگی، تجاری و صنایع در قالب یک برنامه پنج ساله بررسی می شود.
در سناریوی اول افزایش قیمت به صورت یک منحنی یکنواخت مطرح شده است به طوری که باید قیمت گاز مشترکان خانگی از ۱۳۰ ریال فعلی با افزایشی به طور متوسط سالانه ۲۰ درصد در مدت ۵ سال کاملا آزاد شود.
سناریوی دوم افزایش قیمت گاز مشترکان به گونه ای طراحی شده است که بهای این حامل انرژی در سال اول و دوم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها با شتاب افزایش یابد و در سالهای پایانی منحنی افزایش قیمت با شیب کمتری دنبال شود.
در صورت اجرای این سناریو، قیمت گاز طبیعی در سالهای اول و دوم به طور متوسط سالانه ۳۰ درصد و در سالهای پایانی تا ۱۵ درصد به صورت تدریجی افزایش می یابد.
اما در سناریوی سوم پیشنهاد افزایش همزمان و متناسب قیمت تمامی حاملهای انرژی همچون برق، گاز، بنزین و گازوئیل در دستور کار قرار گرفته است.
در حال حاضر نه تنها هیچ گونه فرمول قیمتی برای افزایش قیمت گاز طبیعی نهایی نشده ، بلکه زمان بندی افزایش قیمتها نیز در سطح دولت تا کنون مشخص نشده است.
بر اساس جدیدترین گمانه زنی‌ها، پیش بینی می شود با نهایی شدن سناریوهای مختلف قیمتی، طرح افزایش قیمت گاز طبیعی تا پیش از فرا رسیدن فصل زمستان (آبان یا آذر ماه) تعیین و به تمامی دستگاههای مرتبط ابلاغ شود. در شرایط فعلی علاوه بر نامشخص بودن زمان و نحوه افزایش قیمت گاز، اجرای قانون هدفمندی یارانه حاملهای انرژی با برخی از چالشهای اساسی مواجه است.
نامشخص بودن قیمت تمام شده تولید، پالایش و توزیع گاز طبیعی در کشور و نامشخص بودن نحوه افزایش قیمت گاز صادراتی ایران حداقل در یک پروسه پنج ساله از دیگر چالشهای پیش روی اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در این بخش به شمار می‌رود.
در حال حاضر هر متر مکعب گاز به قیمت ۸۰ ریال به جایگاهداران سی.ان.جی سراسر کشور عرضه می‌شود که برای افزایش توجیه اقتصادی فعالیت جایگاهها این حامل انرژی به قیمت ۴۰۰ ریال به مردم فروخته می شود.
در عین حال، با توجه به کاهش سهمیه بنزین یارانه ای خودروهای شخصی، استفاده از سوختهای جایگزین همچون سی.ان.جی در سطح کشور افزایش یافته است به طوری که در حال حاضر معادل ۱۴ تا ۱۵ میلیون متر مکعب گاز در جایگاههای کشور عرضه می شود.
در کنار سناریوهای مختلف مطرح شده برای چگونگی افزایش قیمت گاز مشترکان مختلف طرحی در دولت در دست بررسی است که افزایش قیمت حاملهای انرژی مصرفی خودروهای کشور به صورت متناسب افزایش یابد.
به عبارت دیگر، این افزایش قیمت باید به گونه ای تعریف و اجرایی شود که شکاف عمیقی بین سی.ان.جی و بنزین ایجاد نشود، چرا که در غیر این صورت ظرفیتهای ایجاد شده برای عرضه سی.ان.جی پاسخگوی افزایش تقاضا در این بخش نخواهد بود.
همچنین یکی از نگرانی‌های مسئولان از وجود شکاف قیمتی بین سی.ان.جی و بنزین، افزایش تبدیل غیر استاندارد خودروهای بنزینی به گاز سوز است که به تبع آن حوادث جانی ناشی از انفجار خودروهای غیر استاندارد گازسوز را در سطح کشور افزایش خواهد داد. پیش بینی می شود با نهایی شدن فرمول قطعی افزایش قیمت گاز و بنزین، بهای جدید سی.ان.جی نیز مشخص و ابلاغ شود.
در همین حال، علیرضا ضیغمی معاون وزیر نفت پیشتر با بیان اینکه باید هماهنگی قیمت در فرآورده های مختلف سوختی طوری باشد که اختلاف بین دو حامل انرژی چندان زیاد نباشد، از پیشنهاد طرح افزایش قیمت سی ان جی متناسب با افزایش بهای بنزین خبر داده و گفته بود: تاکنون هیچ قیمتی برای عرضه سی ان جی، بنزین و گازوئیل در قالب اجرای قانون هدفمندی یارانه ها نهایی نشده اما وزارت نفت پیشنهادهای خود را به دولت ارائه کرده است.