آموزش کامل مونتاژ یک کامپیوتر

هارد درایو و درایو های اپتیكال (CD/DVD-ROM )

روزگاری بود که اگر یک هارددیسک 20 گیگابایتی داشتی همه متحیر می شدند، البته داریم تقریبا در مورد همین چند سال اخیر حرف می زنیم و کاری به سالهای دورتر و هاردهای چند مگابایتی یا حتی چند کیلوبایتی نداریم (; . ولی این روزها حتی هارد های چند صد گیگابایتی هم جوابگوی نیاز کاربران نیست و عده ی بسیاری مجبور می شوند که هاردی با حجم بالاتر تهیه کنند و هارد قبلی را یا بفروشند یا به عنوان یک هارد پشتیبان استفاده کنند.

تهیه یک هارد دیسک جدید کار دشواری نیست و کافی است کمی در بازار گشت و گذار کنید تا بفهمید کدامیک با چه مارکی برای شما مناسب است، یا طبق آنچه همیشه توصیه می کنم از انجمن های اینترنتی مرتبط کمک بگیرید. اما وقتی یک هارد جدید تهیه شده مونتاژ کردنش و جایگزین کردنش به جای هارد قدیمی یا در کنار هارد قدیمی از عهده ی خیلی ها بر می آید و از عهده خیلی ها هم نمی آید. لذا امروز قصد داریم در این رابطه و مونتاژ یک هارد دیسک جدید صحبت کنیم فرقی هم ندارد که قصدتان ارتقا باشد یا جمع آوری و مونتاژ یک کامپیوتر نو اگر نمی دانید چگونه هارد دیسک را مونتاژ می کنند این پست احتمالا به کارتان خواهد آمد.
توصیه های ایمنی:  تعدادی توصیه ایمنی : مثل اطمینان از عایق بودن محیطی که مونتاژ یا پیش مونتاژ بر روی آن انجام می شود و غیره،  فقط به خاطر داشته باشید هارد دیسک جز قطعاتی است که احتمال خرابی اش بالاست و در حین پیش مونتاژ شدیدا احتمال اتصالی ش در صورت استقرار در محل نامناسب وجود دارد پس بنابراین در حین کار با این قطعه دقت دو چندان لازم است، از اینها که بگذریم اگر شما همه ی قطعات یک کامپیوتر نو را از یک فروشنده تهیه کنید احتمال گرفتن مهلت تست برای هارددیسک به همراه سایر قطعات وجود دارد ولی وقتی فقط یک هارد دیسک به صورت جداگانه تهیه می کنید بعید است فروشنده یی به شما مهلت تست بدهد و کلا هارددیسک جز قطعاتی است که در تک فروشی به هیچ عنوان با مهلت تست عرضه نمی شود پس بنابراین گارانتی قطعه یی که می خرید را در اینگونه موارد در نظر بگیرید و سعی کنید هارددیسکی با گارانتی معتبر و اسم و رسم دار تهیه کنید.

از مبحث توصیه های ایمنی که خارج شویم می رسیم به یک مسئله، آن هم اینکه تفاوتی ندارد شما یک هارددیسک را به صورت IDE (مخفف: Integrated Drive Electronics است و به نوعی از کابلهای کانکتور و مرتبط کننده ی مادربرد و قطعاتی مثل هارد دیسک و سی دی رام ها و دی وی دی رام ها گفته می شود) و یا به صورت Sata (مخفف: Serial Advanced Technology Attachment نوع جدید تری از این کابلهای رابط که سریعتر کارآمد تر است و توسط مادربرد های مدرن تر که در سالهای اخیر تولید شده اند پشتیبانی می شود) نصب می کنید، شیوه ی نصب هر دو تقریبا یکسان است و این با شماست که حالا با انداختن یک نگاه به داخل کیس تان یا مطالعه دفترچه مادربرد دریابید که بایستی از کدام نوع رابط استفاده کنید و هاردی تهیه کنید که از رابط مورد نظر شما استفاده کند.

مواد لازم:

• هارددیسک یا احینا به جایش یک DVD-Rom یا CD-Rom (از همینجا حتما دریافتید این راهنما برای این دو مورد نیز کاربرد دارد)

• کابلهای رابط مورد نیاز (این کابلها معمولا به همراه پکیج مادربرد و یا کیس به شما عرضه می شوند، البته در برخی از مدلهای استثنائی از هارد دیسک کابلهای مورد نیاز به همراه خود هارد پک شده اند)

• پیچ گوشتی به میزان لازم (ترجیحا چهار سو و در ابعاد مختلف)

• نیش باریک یا ابزاری مشابه (برای کسانی که مثل من دست و بالشان لمس است نیاز می شود!)

در این راهنما قصد داریم این هارد IDE که در بالا مشاهده می کنید را بر روی یک کامپیوتر سوار کنیم البته در مورد هاردهای Sata هم به قدر کافی صحبت خواهیم کرد.

گام اول: نصب نرم افزار درایو جدید
در برخی موارد بسیار نادر ممکن است به همراه هارد دیسک یا درایو اپتیکال مورد نظر ما نرم افزاری نیز عرضه شده باشد و کمپانی سازنده توصیه کرده باشد که قبل/بعد از نصب درایو نرم افزار مذکور اجرا  شود. در 99 درصد موارد پروسه ی نصب و راه اندازی درایو جدید بدون اجرای نرم افزار توصیه شده هم بدون مشکل پیش می رود ولی خوب اگر فکر می کنید ممکن است به مشکل بر بخورید تصمیم گیری با خودتان است معمولا این نرم افزارها در حین پارتیشن بندی و و تنظیمات اولیه درایو جدید یا شناسائی آن در موارد خاص توسط سیستم عامل کمک شایانی می کنند. (ناگفته نماند من روی کمتر هارد دیسکی در ایران همچین چیزی دیدم و روی هارد های معمول در بازار عمدتا نرم افزار خاصی عرضه نمی شود).
گام دوم: آماده سازی کامپیوتر

یک کلید در پشت پاور کامپیوتر وجود دارد، اول با استفاده از آن کلید اطمینان حاصل کنید که برق ورودی به کامپیوتر به صورت کامل قطع است (بعد از زدن این کلید و قطع برق توصیه می شود تا حداقل 10 ثانیه صبر کنید تا جریان موجود بر روی مادربرد به صورت کامل تخلیه شود). بعد از قطع برق به صورت کامل می توانید یک نفس راحت بکشید چون بزرگترین خطری که یک هارد دیسک را در حین نصب همواره تهدید می کند یعنی جریان الکتریسیته را از بین برده اید و حالا می توانید وارد کیس شوید!
باز کردن کیس با خودتان است چون هر نوع کیسی شیوه ی خاص باز شدن خودش را دارد و البته در کیس های جدید برداشتن پنل کناری کیس کار بسیار ساده ای است، اگر هم وسط مونتاژ یک کامپیوتر جدید هستید که هیچ (: کیس باز است دیگر!).

معمولا در کلاس های آموزشی یک توصیه در اینگونه موارد می شود که فرض محال است ولی بد نیست بگوئیم تا فردا اگر اتفاقی افتاد از چشم من نبینید، درست است که پاور را قطع کرده اید ولی حواستان باشد که ممکن است الکتریسیته ساکن موجود در کیس و مدارها بعضا باعث یک اتصالی کوتاه و صدمه زدن به سخت افزار شود که البته خوشبختانه تا به حال نه همچین چیزی دیده ام نه برایم اتفاق افتاده ولی خوب در برخی فروشگاه ها ابزارهای ایمنی ویژه اینگونه موارد عرضه می شود که می توانید تهیه کنید یا الکتریسیته ساکن احتمالی را به روش های معمول تخلیه نمائید (ولی شخصا الزام و نیازی به اینگونه موارد نمی بینم).
گام سوم: یافتن فضای مناسب و خالی برای جا زدن درایو

در اکثر مواردجای مخصوص هارد درایو ها در قسمت جلویی کیس ها تعبیه شده است (در کیس های استاندارد که به این صورت است) و پیدا کردن یک فضای خالی و مناسب جا زدن درایو کار چندان دشواری نخواهد بود.
اگر در باکس های موجود در کیس که برای درایو ها تعبیه شده است پیش تر درایو دیگری را جا زده اید یا در آینده قصد انجام چنین کاری را دارید در صورت داشتن فضای کافی بد نیست بین هر درایو یک باکس فضای خالی بگذارید، این امر سبب ایمنی بیشتر و همینطور راحتی بیشتر برای باز کردن ها و بستن های بعدی می شود.

معمولا جا زدن هارد درایو در کیس های مختلف در جای ویژه اش بر حسب نوع کیس و طراحی اش متفاوت است بهترین حالت متعلق به کیس هایی است که باکس وبژه ی درایو به صورت ریلی در می آید درایو درش جا می خورد پیچ می شود و بعد دوباره باکس در سر جایش مستقر می شود. در برخی دیگر بایستی درایو را به صورت مستقیم در باکس مرتبط اش در داخل کیس جا زد محل پیچ ها را تطبیق داد و بعد درایو را به کیس و باکس مذکور پیچ کرد. ولی در کل اینکار اصلا پیچیده نیست و مهارت خاصی هم نیاز ندارد.
گام چهارم: یافتن کابلهای رابط مناسب

از اینجا به بعد کار چندان پیچیده و دشواری نداریم و مثل باقلواست، (البته تا اینجاش هم در تئوری پیچیده نبود ولی چپاندن درایوها داخل کیس بعضا آدم را کلافه می کند خصوصا در برخی از کیس های تنگ و تاریک!). در تصویر بالا دو نوع کابل رابط که دو استاندارد متفاوت هستند را مشاهده می کنید (: یعنی IDE و SATA هر یک از این کابلها دو سر دارد (یک سر میخورد روی مادربرد و یک سر هم میخورد به درایو، عجب!) والبته کابل پاور ویژه ی درایوهایی که از IDE پشتیبانی می کنند را می توانید ببینید.

در تصویر دیگری هم که در بالا آورده شده است یک عدد هارد دیسک با پشتیبانی از رابط IDE آورده شده است، حالا اگر هارد شما IDE بود یک کابل پاور آزاد پیدا می کنید و وصل می کنید به ورودی پاور تا هارد از منبع تغذیه شما انرژی لازمش را بگیرد، بعد هم کابل رابط IDE را می زنید به محلی که باید وصل کنید و در شکل مشخص شده نگران هم نباشید چون اصلا در هیچ شرایطی با توجه به نوع طراحی کابل ها و محل اتصالشان شما نمی توانید کابلی را اشتباهی جا بزنید. (توجه داشته باشید که می توانید دو درایو IDE را را بر روی یک IDE Channel سوار نمائید- پائین تر در این مورد صحبت خواهیم کرد).
گام پنجم: تنظیم کردن جامپر درایو یا درایوها (فقط برای IDE)
به محل اتصال کابلهای IDE روی مادربرد IDE Channel می گوئیم، هر مادربردی معمولا دو Channel دارد که به یکی Primary Channel و به دیگری Secondary Channel می گویند، به هر یک از این کانالها اگر چه فقط یک کابل IDE وصل می شود ولی ما می توانیم با استفاده از کابلهای اشتراکی IDE به هر کانال دو درایو متصل کنیم به تصویر زیر دقت کنید:

اینکه کدام Primary و کدام Secondary است را از خود مادربرد یا دفترچه اش می توان فهمید. حالا فرض کنیم ما یک هارد دیسک داریم که به صورت IDE به Primary Channel مادربرد وصل است یک هارد دیسک نو هم خریده ایم که می خواهیم این دو هارد را به هم مرتبط کنیم و بعد هر دو را بیاوریم روی Primary Channel در این شرایط هاردی که مهم تر است و اطلاعات اصلی رویش است و کامپیوتر با آن بوت می شود را بایستی Master کنیم و هارد دیگر را Slave، نترسید Master و Slave کردن اینها اصلا کاری ندارد.

اگر به یکی از تصاویر بالا که درش یک هارد IDE را نشان داده بودیم نگاه کنید در پشت هارد می بینید بخشی با عنوان Drive Jumper معین شده در این بخش قطعه ی فلزی کوچکی وجود دارد که به آن جامپر می گویند (در تصویر بالا هم قابل رویت است)، این جامپر را اگر در بخش درایو جامپر به حالت های گوناگون بگذارید درایو Slave می شود یا Master می شود (نیش باریک اینجا لازم می شود!)، حالا از کجا بفهمیم چگونه جامپر را جا بزنیم که درایوی را Master و Slave کنیم، هر درایوی که باشد فرقی ندارد رویش چاپ شده است که جامپر در چه وضعی آن را Master یا Slave می کند. بنا به نیازتان حالا یکی را مستر و دیگری را Slave می کنید و بعد کابل IDE را به صورت اشتراکی متصل می کنید و می زنید به IDE Channel مورد نظرتان.
+ درایوهای Sata

درایوهای IDE را به شما نشان دادیم انصاف نیست Sata ها را به شما نشان ندهیم و ندیده بمانید، آنچه هم در بالا مشاهده می کنید یک درایو Sata است، البته فکر کنم کسی که ازش عکس می گرفته آن را برعکس کرده تا محل اتصال کانکتور ها در عکس بهتر بیافتند، در زیر هم کانکتور Sata و همینطور کانکتور پاور مخصوص این نوع درایو ها را می توانید مشاهده کنید، این کانکتور ها هم طوری طراحی شده اند که امکان اشتباه جا زدنشان وجود ندارد، اگر دقت کنید می توانید بفهمید چرا امکان اشتباه جا زدن وجود ندارد!

درایو های Sata هم بعضا جامپر دارند ولی کلا چون Sata تکنولوژی مدرنی است عمدتا شما نیازی به تنظیم کردن جامپرها مثل درایوهای IDE ندارید و همان تنظیمات کارخانه ای کار شما را راه می اندازد. بعضا فقط مجبورید کمی در بایوس بالا و پائین بروید.
گام ششم: تمام کردن کار
خوب حالا کار تمام است و وقتش است پاور را دوباره فعال کنیم و بعد هم کامپیوتر را روشن نمائیم، به احتمال قوی بایستی هارد جدید را کامپیوتر پیدا کند و آماده استفاده باشد، اگر یک هارد نو باشد و هارد دیگری در کار نیست بایستی آن را پارتیشن بندی کنید برای اینکار می توانید سیستم را با یک سی دی ویندوز XP بوت کنید و بعد هارد را به صورت دلخواه پارتیشن بندی کنید.
بعضی وقت ها برای اینکه هارد نو توسط کامپیوتر کشف شود بایستی آن را در BIOS آدرس دهی کنید و غیره که چندان پیچیده نیست نگاهی به بخش تنظیمات IDE یا Sata در بایوس بیاندازید اگر همه ی انچه در بالا گفته شد را فهمیده باشید تنظیمات این بخش اصلا توضیح نیاز ندارد و کار ساده ای است.
یک نکته کنکوری هم وقتی روی سیستمی که یک هارد دارد هارد دومی را نصب می کنید ممکن است برای اولین بار بعد از نصب که سیستم را بوت کردید و ویندوز بالا آمد در ویندوز explorer هارد جدیدی قابل رویت نباشد، باز هم نترسید بروید سراغ کنترل پنل، Administrative Tools و بعد Disk Management معمولا ویندوز با ورود به اینجا به شما پیغام میدهد یک درایو جدید پیدا کرده فرمتش کند یا نه؟ و باقی قضیه.